مطالعه قبلی ساحه(جگدلک) مورد مطالعه: معدن یاقوت جگدلک از قدیم الایام برای اهالی منطقه معلوم بود شواهد تاریخی نشان میدهد که معدن یاقوت جگدلک ولسوالی سروبی 700 سال قبل مورد استفاده قرار گرفته است.چنانچه محمد الدین تجار جواهرات به قوبلای خان ودیگر چهره های مشهور تاریخ درسال 1200 میلادی کرستال های زیبای یاقوت را فروخته است وتجاران سنگ های قیمتی درآن وقت یاقوت وشپینل را ازهمدیگر فرق کرده نمیتوانستند.درصدسال اخیر این معدن توسط گرسباخ،بادونی،برلو،هایدن،ایپلر،عبدالله خان،دراب،چرسکی ودیگران مطالعه گردیده است.که متأسفانه مواد مطبوع وغیرمطبوع جیولوج های فوق الذکر بسیار کم به مارسیده است.درسال 1907 میلادی جیولوج هندی هایدن اکتشاف ترسبات الوویالی را درمنطقه جگدلک انجام داد اما یاقوت را به دست نه آورده معدن اصلی این منطقه توسط هایده وبعداً توسط ایپلر(1933 میلای) با معدن بسیار مشهور یاقوت مگوک که دربرما وجود دارد مقایسه گرد یده است.اما مقداریاقوت دراین معدن بسیارکم از معدن برمامیباشد.جیولوجستان فوق الذکر نتیجه میگیرند.که معدن جگدلک بحیث پروژه استخراج سنگ های قیمتی غیر مناسب بوده اما آنها این معدن را برای استخراج مرمرپیشنهاد مینمایند که همزمان با آن یاقوت وشپینل نیز استخراج گردد درارتباط به نوع پاشان هر دومتخصص فوق الذکر به این نتیحه رسیده اند که کارها دراین ساحه تا آخر ادامه یابد درسال 1942 میلای در جریان دو ماه چرسکی کار ها تفحصاتی واکتشافی را به منظور دریافت معادن پاشان واصلی انجام داده است . درجناحین دره های دریایی سولناو و گورمنک در ترسبات الوویالی 10 تا 15 ترانشی حفرگردیده است 24.9 مترمکعب احجار طوری نمونه اخذگردیده است.

ترسبات ایلوویالی به کمک شورف ها مطالعه شده است که از این شورف ها 58.7 مترمکعب احجار طوری نمونه اخذگردیده است که درنتیجه شستشوی تمام این مواد 83.6مترمکعب کانسنترات بدست آمده است واساساً از گرانات های سرخ وگلابی متشکل بوده وندرتاً درآنها کرستال های یاقوت وشپینل به مشاهده رسیده است که دارای ارزش عملی نمیباشد.درمعدن اصلی درقسمت های کان کلان لعل پوری وخلوت چند نمونه ی الووی حجمی اخذ گردیده است که حجم عمومی آنها به 25.6مترمکعب میرسد.ازاین نمونه ها چند عدد کرستال های کلابی شپینل (یک کرستال آن تا 4/3 حصه یک قیراط اندازه داشت) وکرستال های کوچک یاقوت بدست آمده است.علاوه برآن درمنطقه خلوت کرستالی از امیتست بدست آمده که طول آن به 10 سانتی میرسد.نتایج بدست آمده چ.چرسکی ساحه معدن جگدلک را منفی ارزیابی نموده مانند متخصصین قبل الذکر این محقق نیزمنطقه را برای استخراج مرمرپیشنهاد مینماید.

جیولوج افغانی دوکتور صحبت که منطقه را در سال 1966 میلادی مطالعه نموده است نیز به نتایج رسیده است که متخصصین قبلی به آن دست یافته اند به اساس نتیجه گیری این جیولوج روبین دراقشار مرمرها به حیث سنگ های قیمتی دارای ارزش اقتصادی نبوده اما میتوان از آن به حیث مواد صیقل دهنده استفاده کرد. در یک مرحله یعنی از نوامبر 1973الی 1974 میلادی متخصصین شوروی سابق(گ الف.اورلوف،الف.و.زدان،پ.س.ماتوف،گ.س.هوبلوف) امور های تفحصاتی را به مقیاس 1:10000 در ساحه 15.5کیلومتر انجام داده اند درساحات نسبتاً مثمر جگدلک،کان کلان وخلوت سه کریر (303) متر مکعب حفرگردیده است که از آنها سه نمونه ای والوی (حجمی) با حجم عمومی 34مترمکعب اخذ گردیده است درنتیحه اجرای امور های تفحصاتی نقشه شیماتیکی معدن جگدلک ترتیب گردیده که در این نقشه طوری مقدماتی قسمت های انتشار منرالیزیشن یاقوت درمرمر های سیری نورستان (AR-PR) نشانی گردیده است همچنان در آنها مقیاس بزرگ انتشار عمودی منرالیزیشن روبین (بیشتر از 400 متر) راتعین نموده است که کاملاً نامساویانه در بین احجار قرار گرفته است. تنها ارتباط عدسیه ها وآشیانه های کوچک منرالیزیشن روبین را با وزن های باریک قایم نمود اند که درنتیجه تغیرات هایدروترمالی مرمرهای بزرگعدد دولومیتی شده به وجودآمده است این زون ها توسط منرال های فلاگوپیت،شپینل،ومواد گلی سیریسیتی شده مشبوع میشود.نمونه های حجمی از قاعده کریرها گرفته شده اند که توسط اهالی درامتداد زون های روبین دار در مرمر های دولومیتی شده حفر گردیده اند.حجم نمونه درقسمت جگدلک 8 مترمکعب بوده که کانسنترات روبین دار از آنها به ترتیب 977.5گرام،1069.1گرام بدست آمده است که بعد از پاک کاری وتصفیه مواد کرستالی روبین به سه صتف جدا گردیده است.

صنف اول- کرستال ها شفاف ونیمه شفاف بوده که درزها در آنها به مشاهده نه رسیده واندازه آنها از 5-20 ملی متر وبعضاً بزرگتر میباشد رنگ آنها سرخ تیره (آلوبالویی) میباشد مجموعاً وزن آنها 408 گرام بالغ گردیده و وزن بعضی روبین ها تا 6گرام بالغ میگردد.

صنف دوم – دارای اشکال نامعین بوده که بعضاً شفاف وغیرشفاف میباشد این کرستال هال درزدار بوده واندازه آنها به ۵ ملی متر میرسد،کمیت آنها به 1767.5 گرام بالغ میگردد.

صنف سوم – دارای کیفیت پائین میباشد وزن مجموعی آنها به 2069.6 گرام میرسد. برای تعین مواد کرستالی قسمت اغظم این کانسنترات 4875 گرام،4800 گرام آن به اتحاد شوروی سابق فرستاده شده است.به اساس نتیحه ب.م. دواکوف مواد کرستالی 4800 گرام دارای ارزش گوهری نمیباشد. زیرا درکرستال های روبین وشپینل این مجموعه وزنی،قسمت های کاندیشنی وجود ندارد کمیت 4875 گرام روبین (یاقوت) کم بوده وهمچنان محل موقعیت آنها نامعلوم است.

بادرنظرداشت انتشار وسیع منرالیزیشن رروبین بصورت افقی وعمودی وانتشار درعمق وهمچنان موجودیت حفریات که توسط اهالی منطقه به منظور استخراح یاقوت حفر گردیده است گ.ن..اورلوف ودیگران به این نتیجه رسیده اند که معدن جگدلک درای مثمریت زیاد بوده وآنرا به منظور کارهای تفحصاتی -اکتشافی پیشنهاد مینماید.